"Cuộc chiến ngầm" trên thương trường đấu thầu khắc nghiệt và mánh khóe hơn những gì hiện hữu. Trong đó, có lúc nhà thầu alibaba an phước được sắm vai là những "kép đào" chờ đợi "chủ sới" là chủ đầu tư "ban phát" cho các "màn diễn" tùy theo "sức"...Trớ trêu thay, nhiều lúc, "vở diễn" còn thêm phần kịch tính khi tất cả đều vượt ra khỏi "khán đài sân khấu" là những quy định pháp luật với muôn trò... "lách". Hậu họa là tiền của Nhà nước đang dần "trôi" trong các phiên đấu thầu, trong khi chiếc "barie" pháp lý ngăn ngừa vẫn chưa phát huy được tác dụng...


Tiêu chí và mục đích đặt ra cho hoạt động đấu thầu phải là công khai, minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả kinh tế. Thế nhưng, từ lý thuyết đến thực hiện là cả một quãng đường dài. Có tình huống, việc công khai, minh bạch bắt đầu bị dập tắt ngay từ thuở manh nha khi nhà thầu không thể tiếp cận được với hồ sơ mời thầu (HSMT), vì một lý do quá "độc"... không có người bán. Xảy ra thì nhiều, nhưng rõ ràng và điển hình nhất phải kể đến hàng loạt gói thầu đang được thực hiện trải dài trên nhiều huyện của tỉnh Bình Định.

Chuyện xảy ra không chỉ mang tính phản ánh "giấu mặt" của các nhà thầu đất nền alibaba với nỗi sợ trả thù cố hữu, mà đích thân PV đã vào cuộc, nhập vai để bóc trần mức độ luồn lách của những đơn vị đang "nắm trong tay quyền" ban, phát bổng lộc là những HSMT cho những đơn vị, doanh nghiệp mình thích và đã được lựa chọn. Có tình huống, việc bán HSMT với người lạ là cả một chuyện hiếm, mà dẫu có "ân huệ" đôi chút được mua ở "phút 90" thì cũng chẳng còn đủ thời gian làm hồ sơ dự thầu. Trong khi đó, nhiều bài báo đưa tin, giờ nhiều chung cư Hà Nội đã có giá trở lại, không ít căn hộ trong những dự án được quảng cáo ở trên giao dịch có tiền chênh cả trăm triệu đồng. Anh bạn thắc mắc, sao người ta vẫn rao bán bất động sản bát nháo làm vậy?

Có thông tin, nhiều nhà thầu đã tìm đến trụ sở của ban QLDA Phù Mỹ làm thủ tục mua hồ sơ. Tuy nhiên, không phải ai cũng được mua, mặc dù, nó có đề tiêu chí lựa chọn nhà thầu rộng rãi trong nước. Đại diện công ty CP Xây dựng Hiệp Hòa cho PV biết, ngày 6/3/2014, công ty cử người đến, nhưng tại ban không ai có mặt. Sáng ngày 7/3, công ty lại cử người có mặt từ sáng sớm để mua HSMT nhưng lại một lần nữa trở về tay trắng vì người phụ trách bán HSMT... đi vắng cả ngày.

Nhiều ngày kiên nhẫn chờ đợi, công ty này vẫn không mua được hồ sơ vì lý do... không có người bán. Khi thời hạn đóng thầu chỉ còn vài ngày là kết thúc, công ty CP Xây dựng Hiệp Hòa vẫn kiên trì cho người qua mua HSMT, nhưng điệp khúc người bán hồ sơ đi vắng vẫn lặp lại. Nguồn tin chính thức mà PV nhận được, đến hết ngày 21/3/2014 (thời điểm đóng thầu), công ty trên vẫn chưa mua được hồ sơ, dù ngày nào, họ cũng cử người đến ban chầu chực. Chưa kể, hộp mail cơ quan, mail cá nhân cũng liên tục xuất hiện những thư quảng cáo như “CAPITAL TOWER rất tự hào được thông tin tới quý vị rằng 80% diện tích tòa nhà đã được cho thuê. Tuy vậy, chúng tôi vẫn còn nhiều vị trí đẹp để cho quý vị lựa chọn".

Kiểu quảng cáo quấy rối như vậy từng xuất hiện với nhiều sản phẩm dịch vụ khác, nhưng giờ lại phổ biến với nhà đất, chung cư. Chưa hết, trên các hàng cây, nhiều con đường, trên bờ tường, cột điện các con phố tại Hà Nội, những quảng cáo “Bán nhà giá sốc” vẫn xuất hiện nhan nhản. Dừng xe chờ đèn xanh tại con phố nào đó, bạn cũng dễ dàng nhận được tờ rơi chào bán chung cư.

Môi giới kỳ cựu của một sàn giao dịch kể rằng, chưa cần biết người mua có thực sự xuống tiền hay không, chỉ cần câu được cuộc gọi lại của chủ nhân vài số thuê bao đã là tốt. Những kiểu tiếp thị thô sơ đó chủ yếu do dân môi giới đưa ra, ít có chủ đầu tư nào trực tiếp đảm nhận. Để câu được sự chú ý, môi giới dùng đủ ngôn từ sốc nhất như bán phá giá căn hộ, bán nhà dưới giá gốc… giá cả cũng được dân môi giới gài ở mức thấp nhất, chưa tính VAT, phí bảo trì…

Khi bắt được khách, tùy độ tỉnh táo và khôn khéo của thượng đế, các “cò” sẽ tung chiêu ra giá cao hoặc thấp, thị trường loạn thông tin, loạn giá cũng từ đây mà ra. Hỏi chuyện marketing dự án sắp chào bán, lãnh đạo một doanh nghiệp cho hay, Công ty ông khoán trắng cho đơn vị phân phối. Rồi ông khoe, có làm mới có ăn, bởi vậy, tư nhân họ năng động lắm, nhân viên của họ xộc vào mọi ngóc ngách Hà Nội để tìm khách hàng, tiếp thị dự án. Ban đầu nhìn ảnh dự án treo ngược trên cây, ông cũng thấy chướng mắt, nhưng rồi lại tự nhủ “dám làm thế họ mới bán được hàng”.